فهرست مطالب
امنیت Active Directory
مقدمهای بر امنیت Active Directory
امنیت Active Directory یک سرویس دایرکتوری است که توسط مایکروسافت برای مدیریت منابع شبکهای، کاربران، گروهها و دسترسیها در سیستمعاملهای ویندوز طراحی شده است. این سرویس به مدیران شبکه این امکان را میدهد که به طور مرکزی بر تمامی منابع شبکه نظارت و کنترل داشته باشند و همچنین سیاستهای امنیتی مختلف را اعمال کنند. این سیستم بهویژه در سازمانهای بزرگ که تعداد زیادی کاربر و دستگاه در شبکه دارند، بسیار کاربردی است.
امنیت Active Directory برای حفظ یکپارچگی و حفاظت از اطلاعات حیاتی سازمان از تهدیدات مختلف از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهعنوان یکی از اجزای اصلی زیرساخت فناوری اطلاعات در سازمانها، هرگونه ضعف امنیتی در AD میتواند تبعات جدی برای سازمانها ایجاد کند، از جمله دسترسی غیرمجاز به منابع حساس، افشای اطلاعات، یا تخریب دادهها. بنابراین، مهم است که اقدامات مؤثری برای حفظ امنیت Active Directory اتخاذ شود.
یکی از مهمترین تهدیدات برای Active Directory حملات دسترسی غیرمجاز به سیستم است. این نوع حملات میتواند از طریق دسترسی به حسابهای کاربری با مجوزهای بالا مانند Domain Admin یا Enterprise Admin صورت گیرد. بنابراین، محافظت از حسابهای مدیریتی و همچنین اعمال سیاستهای احراز هویت قوی، مانند استفاده از رمز عبور قوی و احراز هویت دو عاملی (2FA)، در حفظ امنیت AD حیاتی است.
مانیتورینگ و نظارت بر فعالیتهای غیرعادی نیز یکی از مؤلفههای کلیدی امنیت AD است. با نظارت دقیق بر فعالیتهای کاربران و دستگاهها، میتوان از وقوع حملات پیشگیری کرد یا در صورت بروز آنها، به سرعت واکنش نشان داد. ابزارهایی مانند Windows Event Log و Security Auditing برای شناسایی فعالیتهای مشکوک در سیستم به کار میروند.
همچنین، پیادهسازی اصول کمترین دسترسی (Least Privilege) در Active Directory به این معنی است که کاربران و گروهها تنها به منابع و دسترسیهایی که برای انجام کارهایشان ضروری است، دسترسی دارند. این رویکرد از گسترش آسیبپذیریها در صورت نفوذ به سیستم جلوگیری میکند.
از سوی دیگر، مدیریت و بهروزرسانی منظم سیستمها و پچهای امنیتی نیز از جمله تدابیر ضروری برای مقابله با تهدیدات امنیتی است. بسیاری از حملات امنیتی به دلیل ضعفهای موجود در سیستمها و نرمافزارهای بهروز نشده رخ میدهد. بنابراین، سازمانها باید از بهروزرسانیهای منظم سیستمها و پچهای امنیتی برای رفع این مشکلات استفاده کنند.
یکی دیگر از جنبههای مهم امنیت Active Directory، پشتیبانگیری و بازیابی اطلاعات است. در صورت وقوع هرگونه حمله یا خرابی در سیستم، داشتن نسخههای پشتیبان معتبر از اطلاعات Active Directory میتواند به بازیابی سریع و کاهش خسارات کمک کند.
در نهایت، آموزش و آگاهی کارکنان در زمینه تهدیدات سایبری و نحوه مقابله با آنها نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. بسیاری از حملات سایبری از طریق مهندسی اجتماعی انجام میشود، بنابراین آموزش کاربران در شناسایی تهدیدات و رعایت سیاستهای امنیتی، گامی مهم در راستای تقویت امنیت AD است.
در مجموع، حفظ امنیت Active Directory به دلیل نقش کلیدی آن در زیرساخت سازمانها و مدیریت دسترسی به منابع شبکهای، نیازمند توجه دقیق به اصول امنیتی، نظارت مستمر و بهروزرسانیهای منظم است.
آناتومی حمله به AD
به محض دسترسی به یک domain-connected endpoint مهاجمان اقدام به شناسایی منابع سازمانی از طریق اکتیو دایرکتوری میکنند.
نمونه چند APT
تهدیدات رایج برای Active Directory
Active Directory (AD) یکی از اهداف اصلی مهاجمان سایبری است، زیرا دسترسی به آن به معنای کنترل کل شبکه سازمانی است. در این بخش، به پنج تهدید رایج که امنیت AD را به خطر میاندازند، میپردازیم.
۱. دسترسی غیرمجاز به حسابهای مدیریتی
حسابهای مدیران دامنه (Domain Admins) و سایر حسابهای سطح بالا، هدف اصلی مهاجمان هستند. اگر یک مهاجم به این حسابها دسترسی پیدا کند، میتواند کنترل کامل شبکه را در اختیار بگیرد.
روشهای حمله:
- سوءاستفاده از رمزهای عبور ضعیف یا پیشفرض
- سرقت اعتبارنامههای ذخیرهشده در سیستمهای دیگر
- حملات Pass-the-Hash یا Pass-the-Ticket
راهکارها:
- استفاده از احراز هویت چندعاملی (MFA) برای حسابهای مدیریتی
- محدود کردن دسترسی به Domain Admins و استفاده از حسابهای سطح پایینتر برای کارهای روزمره
- حذف حسابهای مدیریتی بلااستفاده
۲. حملات Brute Force و Credential Stuffing
در این حملات، مهاجم سعی میکند با امتحان کردن تعداد زیادی ترکیب نام کاربری و رمز عبور، به حسابهای AD دسترسی پیدا کند.
حملات مرتبط:
- Brute Force Attack: امتحان کردن رمزهای عبور مختلف تا زمانی که رمز صحیح پیدا شود
- Credential Stuffing: استفاده از اطلاعات درزکرده از سایر وبسایتها برای ورود به حسابها
راهکارها:
- اعمال قفل موقت حساب (Account Lockout) پس از چند ورود ناموفق
- استفاده از CAPTCHA و دیگر روشهای ضد رباتی
- پیادهسازی سیستمهای تشخیص ورود غیرعادی
۳. حملات Phishing و مهندسی اجتماعی
مهاجمان با ارسال ایمیلهای فیشینگ یا جعل هویت، کاربران را فریب داده و اعتبارنامههای ورود آنها را سرقت میکنند.
روشهای فیشینگ:
- ایمیلهای جعلی که کاربران را وادار به کلیک روی لینک مخرب میکنند
- وبسایتهای تقلبی که فرم ورود جعلی دارند
- تماسهای تلفنی جعلی از سوی پشتیبانی IT برای دریافت رمز عبور
راهکارها:
- آموزش کارکنان برای شناسایی ایمیلهای مشکوک
- فعالسازی احراز هویت دو مرحلهای برای کاربران AD
- استفاده از فیلترهای ایمیل برای مسدود کردن ایمیلهای فیشینگ
۴. حملات داخلی (Insider Threats)
گاهی اوقات، تهدید اصلی از داخل سازمان میآید. کارکنان ناراضی یا بیاحتیاط ممکن است باعث سرقت اطلاعات، افشای اعتبارنامهها یا نصب بدافزار شوند.
انواع تهدیدات داخلی:
- کارمندان ناراضی که اطلاعات حساس را فاش میکنند
- مدیران شبکهای که از سطح دسترسی خود سوءاستفاده میکنند
- بیاحتیاطی کارکنان که منجر به نصب بدافزار میشود
راهکارها:
- اعمال اصل کمترین دسترسی (Least Privilege) برای همه کاربران
- نظارت بر فعالیتهای کاربران و ثبت لاگها
- استفاده از DLP (Data Loss Prevention) برای جلوگیری از نشت اطلاعات
۵. نفوذ از طریق آسیبپذیریهای نرمافزاری
بسیاری از حملات به AD از طریق نرمافزارهای قدیمی و دارای باگ انجام میشود.
حملات مرتبط:
- سوءاستفاده از آسیبپذیریهای ویندوز سرور و Active Directory
- اجرای کد از راه دور از طریق باگهای امنیتی
- استفاده از اکسپلویتهایی مانند Zerologon برای به دست گرفتن کنترل DC
راهکارها:
- بهروزرسانی مداوم ویندوز و نصب پچهای امنیتی
- استفاده از SCM (Security Configuration Management) برای نظارت بر تنظیمات امنیتی
- محدود کردن اجرای اسکریپتها و نرمافزارهای ناشناس
اقدامات امنیتی برای محافظت از Active Directory
Active Directory (AD) یکی از مهمترین اهداف مهاجمان سایبری است، زیرا کنترل آن به معنی تسلط کامل بر شبکه سازمانی است. برای جلوگیری از حملات و افزایش امنیت، باید اقدامات متعددی را در نظر گرفت. در ادامه، مهمترین روشهای محافظت از AD بررسی میشود.
۱. احراز هویت قوی و مدیریت رمزهای عبور
۱.۱ استفاده از سیاستهای رمز عبور پیچیده
یکی از روشهای اصلی نفوذ به AD، سوءاستفاده از رمزهای عبور ضعیف است. برای جلوگیری از این مشکل:
حداقل طول رمز عبور را ۱۲ تا ۱۵ کاراکتر قرار دهید.
استفاده از ترکیب حروف بزرگ، حروف کوچک، اعداد و کاراکترهای ویژه را اجباری کنید.
تغییر دورهای رمزهای عبور را تنظیم کنید (مثلاً هر ۶۰ روز).
قفل حساب (Account Lockout) را پس از چند ورود ناموفق فعال کنید.
۱.۲ احراز هویت چندعاملی (MFA)
استفاده از MFA بهطور چشمگیری امنیت AD را افزایش میدهد. این روش نیازمند یک لایه تأیید اضافه (مانند پیامک، اپلیکیشن امنیتی، یا کلید سختافزاری) برای ورود است.
برای حسابهای مدیران دامنه، حسابهای سرویس و کاربران VIP MFA را فعال کنید.
Azure AD MFA یا سایر ابزارهای مشابه را برای امنیت بیشتر استفاده کنید.
۲. مدیریت حسابهای کاربری و دسترسیها
۲.۱ اصول کمترین دسترسی (Least Privilege)
هر کاربر باید فقط به منابع و مجوزهایی که واقعاً نیاز دارد، دسترسی داشته باشد.
کاربران عادی نباید سطح دسترسی Administrator یا Power User داشته باشند.
برای انجام وظایف مدیریتی، از حسابهای دارای سطح دسترسی پایین استفاده کنید و فقط در موارد ضروری از حسابهای مدیر دامنه (Domain Admin) استفاده شود.
۲.۲ کنترل و محدود کردن دسترسی به حسابهای مدیران دامنه (Domain Admins)
حسابهای مدیر دامنه نباید برای کارهای روزمره (مانند مرور وب یا ایمیل) استفاده شوند.
فقط تعداد محدودی از افراد باید به گروه Domain Admins اضافه شوند.
استفاده از حسابهای مجزا برای وظایف مختلف (مثلاً یک حساب برای مدیریت سیستمها و یک حساب برای ورود روزانه) توصیه میشود.
اجرای Privileged Access Workstations (PAW) برای جلوگیری از سوءاستفاده از حسابهای مدیریتی.
۳. نظارت و مانیتورینگ فعالیتها
۳.۱ استفاده از Windows Event Log برای شناسایی تهدیدات
ویندوز بهصورت پیشفرض رویدادهای مهم را در Event Viewer ثبت میکند. بررسی این لاگها به شناسایی حملات و رفتارهای غیرعادی کمک میکند.
بررسی ورودهای ناموفق و تلاشهای مشکوک برای لاگین (Event ID 4625 و 4776)
نظارت بر تغییرات در گروههای AD (Event ID 4728 و 4732)
۳.۲ راهاندازی SIEM (Security Information and Event Management)
ابزارهای SIEM امکان جمعآوری، تحلیل و شناسایی فعالیتهای مشکوک را فراهم میکنند.
راهاندازی SIEM مانند Splunk، Microsoft Sentinel، یا Elastic SIEM
تعریف قوانین هشداردهنده برای ورودهای غیرمجاز و تغییرات مشکوک در AD
۴. پیکربندی امنیتی Group Policy (GPO)
۴.۱ اعمال سیاستهای امنیتی مناسب
Group Policy Objects (GPO)
یکی از قدرتمندترین ابزارها برای کنترل امنیت AD است.
محدود کردن اجرای اسکریپتها و ماکروهای مخرب از طریق AppLocker و GPO
فعالسازی Windows Defender Credential Guard برای جلوگیری از سرقت اعتبارنامهها
غیرفعال کردن NTLMv1 و استفاده از Kerberos بهعنوان پروتکل احراز هویت اصلی
۴.۲ محدود کردن اجرای اسکریپتهای ناشناس
مهاجمان از اسکریپتهای PowerShell برای نفوذ و اجرای کد مخرب استفاده میکنند.
فعال کردن PowerShell Logging برای ثبت فعالیتهای مشکوک
محدود کردن اجرای PowerShell فقط به کاربران مجاز
۵. تقویت امنیت حسابهای سرویس (Service Accounts)
۵.۱ استفاده از Group Managed Service Accounts (gMSA)
حسابهای سرویس معمولاً دارای رمز عبور ثابت هستند که میتوانند هدف حمله قرار بگیرند.
رمزهای عبور را بهصورت خودکار مدیریت میکند و باعث افزایش امنیت میشود.
برای هر سرویس، از یک حساب اختصاصی استفاده کنید تا سطح دسترسی جداگانه داشته باشد.
۵.۲ محدود کردن امتیازات این حسابها
حسابهای سرویس نباید دسترسی بیش از حد داشته باشند.
جلوگیری از عضویت این حسابها در گروههای Administrators و Domain Admins
محدود کردن سطح دسترسی فقط به سرویسها و منابعی که واقعاً نیاز دارند
اهمیت بهروزرسانی و پچهای امنیتی در Active Directory
Active Directory (AD) یکی از مهمترین بخشهای زیرساخت فناوری اطلاعات در سازمانهاست. اگر امنیت آن به خطر بیفتد، مهاجمان میتوانند کنترل شبکه را در دست بگیرند. یکی از مهمترین اقداماتی که باید برای محافظت از AD انجام شود، بهروزرسانی منظم و اجرای پچهای امنیتی است. در این بخش، به اهمیت بهروزرسانی، مدیریت آسیبپذیریها، پشتیبانگیری و بازیابی، و روشهای مقابله با حملات رایج AD میپردازیم.
۱. اهمیت بهروزرسانی منظم ویندوز سرور و Active Directory
بهروزرسانیهای ویندوز سرور و AD شامل پچهای امنیتی، بهبودهای عملکردی و اصلاح آسیبپذیریها هستند. بدون این بهروزرسانیها، سیستم در برابر حملات سایبری آسیبپذیر خواهد بود.
چرا باید همیشه Active Directory را بهروزرسانی کنیم؟
- برطرف کردن آسیبپذیریهای امنیتی شناختهشده
- بهبود عملکرد و کاهش مشکلات نرمافزاری
- جلوگیری از سوءاستفاده مهاجمان از حفرههای امنیتی
- افزایش پایداری و قابلیت اطمینان سرویسها
روشهای بهروزرسانی Active Directory و ویندوز سرور
- فعال کردن Windows Update برای دریافت آخرین پچهای امنیتی
- استفاده از WSUS (Windows Server Update Services) برای مدیریت بهروزرسانیها در شبکه
- نظارت بر اطلاعیههای امنیتی مایکروسافت و اعمال سریع پچها
۲. مدیریت آسیبپذیریها و اجرای پچهای امنیتی
مدیریت آسیبپذیریها شامل شناسایی، ارزیابی و برطرف کردن مشکلات امنیتی در AD است. مهاجمان همیشه به دنبال راههای جدید برای نفوذ به سیستمها هستند، بنابراین باید بهصورت مداوم سیستم را بررسی و محافظت کنیم.
مراحل مدیریت آسیبپذیریها
- شناسایی آسیبپذیریها با استفاده از اسکنرهای امنیتی مانند Qualys یا Nessus
- ارزیابی ریسکها بر اساس سطح خطر و میزان تأثیر آنها بر شبکه
- اعمال پچهای امنیتی برای برطرف کردن مشکلات
- نظارت مداوم برای اطمینان از اجرای صحیح پچها
بهترین روشها برای اجرای پچهای امنیتی
- قبل از اجرای پچها، آنها را در یک محیط آزمایشی تست کنید تا مشکلات احتمالی شناسایی شوند.
- بهروزرسانیها را در زمانهای کمکاربردی اجرا کنید تا از ایجاد اختلال در سرویسهای AD جلوگیری شود.
- پچهای مهم را بهسرعت اعمال کنید، زیرا ممکن است مهاجمان از آنها سوءاستفاده کنند.
۳. پشتیبانگیری و بازیابی Active Directory
یکی از مهمترین اقدامات امنیتی، ایجاد نسخههای پشتیبان از AD و داشتن یک برنامه بازیابی (Disaster Recovery Plan) است. در صورت حمله سایبری یا خطای سیستمی، این نسخههای پشتیبان به بازیابی سریع و جلوگیری از از دست رفتن اطلاعات حیاتی کمک میکنند.
۳.۱ ایجاد نسخههای پشتیبان منظم از AD
برای حفاظت از اطلاعات AD، باید بهطور منظم از آن نسخه پشتیبان (Backup) تهیه کرد. این کار شامل پشتیبانگیری از Database AD، تنظیمات سیستم و Objectهای AD است.
روشهای پشتیبانگیری از AD:
- استفاده از Windows Server Backup برای گرفتن نسخه پشتیبان کامل
- Active Directory System State Backup برای محافظت از اطلاعات حیاتی
- Snapshot گرفتن از ماشینهای مجازی که شامل AD هستند
۳.۲ روشهای بازیابی و Disaster Recovery
در صورت بروز مشکل، باید بتوان AD را به حالت قبلی بازگرداند. روشهای رایج بازیابی عبارتند از:
- Authoritative Restore: زمانی که بخشی از AD حذف شده باشد و نیاز به بازگردانی اطلاعات خاص داریم.
- Non-Authoritative Restore: زمانی که کل AD خراب شده و باید کل دایرکتوری بازیابی شود.
- Rebuild کردن Domain Controller در صورت آلودگی به بدافزار یا مشکلات شدید.
۴. محافظت در برابر حملات رایج AD
۴.۱ مقابله با حملات Pass-the-Hash و Pass-the-Ticket
این حملات به مهاجمان اجازه میدهند بدون دانستن رمز عبور، از هشها یا بلیتهای احراز هویت استفاده کنند. برای مقابله با آنها:
- Windows Defender Credential Guard را فعال کنید.
- NTLMv1 را غیرفعال کنید و فقط از Kerberos استفاده کنید.
- از حسابهای مدیریت جداگانه برای عملیات حساس استفاده کنید.
۴.۲ کاهش ریسک Kerberoasting
در این حمله، مهاجم بلیتهای Kerberos را به هش تبدیل کرده و سعی میکند آنها را کرک کند. برای کاهش این ریسک:
- برای حسابهای سرویس، رمز عبور قوی و پیچیده تنظیم کنید.
- حسابهای سرویس را به Group Managed Service Accounts (gMSA) تغییر دهید.
- استفاده از احراز هویت چندعاملی (MFA) را برای حسابهای حساس الزامی کنید.
۴.۳ جلوگیری از اجرای Mimikatz و ابزارهای مشابه
Mimikatz یکی از ابزارهای محبوب هکرها برای سرقت اعتبارنامههای ورود است. برای جلوگیری از اجرای آن:
- PowerShell Logging را فعال کنید تا اجرای کدهای مخرب را شناسایی کنید.
- حسابهای مدیریتی را محدود کنید و اجرای ابزارهای ناشناس را مسدود کنید.
- AppLocker را برای جلوگیری از اجرای فایلهای غیرمجاز تنظیم کنید.
۵. سیاستهای امنیتی و آموزش کاربران
۵.۱ افزایش آگاهی کاربران درباره تهدیدات سایبری
بسیاری از حملات موفق AD ناشی از خطاهای انسانی است. اگر کاربران از تهدیدات آگاه باشند، احتمال موفقیت مهاجمان کاهش مییابد.
روشهای افزایش آگاهی کاربران:
- برگزاری دورههای آموزشی امنیت سایبری برای کارکنان
- ایجاد شبیهسازیهای حملات فیشینگ برای تست آمادگی کاربران
- تدوین سیاستهای امنیتی روشن و الزام کاربران به رعایت آنها
۵.۲ اجرای سیاستهای امنیتی سختگیرانه در سازمان
GPO (Group Policy Objects) ابزار قدرتمندی برای کنترل امنیت AD است. برخی از سیاستهای مهم شامل:
- الزام کاربران به استفاده از رمزهای عبور پیچیده و تغییر آنها در بازههای مشخص
- محدود کردن استفاده از USB و ابزارهای ذخیرهسازی خارجی برای جلوگیری از نشت اطلاعات
ایجاد نقشهای مدیریتی جداگانه و محدود کردن دسترسیهای غیرضروری
جهت مشاوره و خرید با ما از طریق لینک اعلام شده در تماس باشید.